Γράφει η Μπαράκα Άννα
Η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και η εκτεταμένη χρήση των κοινωνικών δικτύων έχουν δημιουργήσει νέες ευκαιρίες μάθησης, ψυχαγωγίας και κοινωνικοποίησης για τους ανήλικους. Ωστόσο, η ίδια η φύση του διαδικτύου κρύβει σημαντικούς κινδύνους. Η αλληλεπίδραση με ψεύτικα προφίλ, η υπερέκθεση προσωπικών δεδομένων και η πιθανότητα διαδικτυακής παρενόχλησης αποτελούν σοβαρές απειλές για την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
Ψεύτικα προφίλ και διαδικτυακή αποπλάνηση
Τα ψεύτικα προφίλ αποτελούν βασικό εργαλείο εξαπάτησης στο διαδίκτυο. Οι δράστες κατασκευάζουν ψευδείς ταυτότητες με σκοπό να κερδίσουν την εμπιστοσύνη ανηλίκων και να τους προσεγγίσουν. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως online grooming και περιλαμβάνει μια σταδιακή στρατηγική χειραγώγησης: ο δράστης παρουσιάζεται ως συνομήλικος, δημιουργεί συναισθηματικό δέσιμο και στη συνέχεια επιχειρεί να αποσπάσει προσωπικές πληροφορίες, φωτογραφίες ή να οδηγήσει σε δια ζώσης συνάντηση (Europol, 2022).
Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν μειωμένη ικανότητα αναγνώρισης κινδύνου, καθώς η αναπτυξιακή τους ηλικία τα καθιστά πιο ευάλωτα σε υποσχέσεις, αποδοχή και πίεση από συνομήλικους ή ενήλικες (Livingstone et al., 2017). Η ανωνυμία του διαδικτύου διευκολύνει τέτοιου είδους παραπλανητικές πρακτικές.
Η υπερέκθεση στο διαδίκτυο
Ένας επιπλέον κίνδυνος είναι η υπερέκθεση προσωπικών δεδομένων μέσω φωτογραφιών, τοποθεσιών ή προσωπικών λεπτομερειών. Ακόμη και αν δεν υπάρχει δόλια πρόθεση από την πλευρά του παιδιού, η πληροφορία που δημοσιεύεται μπορεί να αξιοποιηθεί κακόβουλα. Έρευνες καταδεικνύουν ότι οι έφηβοι που μοιράζονται περισσότερα προσωπικά στοιχεία είναι πιθανότερο να δεχτούν ανεπιθύμητες προσεγγίσεις (Ybarra & Mitchell, 2016).
Ο ρόλος των γονέων: Εργαλεία πρόληψης
Η πρόληψη και η ενίσχυση της ψηφιακής ανθεκτικότητας αποτελούν το σημαντικότερο όπλο απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους. Οι γονείς μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά μέσω:
- Ανοιχτής επικοινωνίας – Τα παιδιά χρειάζεται να αισθάνονται ότι μπορούν να μιλήσουν χωρίς φόβο τιμωρίας όταν συναντούν κάτι ύποπτο.
- Εκπαίδευσης στην ψηφιακή παιδεία – Ενημέρωση σχετικά με τα ψεύτικα προφίλ, τις μορφές εξαπάτησης και τις πρακτικές προστασίας προσωπικών δεδομένων.
- Θέσπισης ορίων – Καθορισμός χρόνου και τρόπου χρήσης του διαδικτύου, αξιοποίηση εργαλείων γονεϊκού ελέγχου.
- Ενίσχυσης της κριτικής σκέψης – Καθοδήγηση ώστε το παιδί να μάθει να αξιολογεί την αξιοπιστία των διαδικτυακών επαφών και να αποφεύγει επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις.
Συμπερασματικά , η προστασία των ανηλίκων από ψεύτικα προφίλ και διαδικτυακή υπερέκθεση δεν είναι ζήτημα μόνο τεχνολογικής ασφάλειας, αλλά πρωτίστως εκπαίδευσης και σχέσης εμπιστοσύνης μέσα στην οικογένεια. Η συνεχής ενημέρωση των γονέων, η ενίσχυση της επικοινωνίας και η καλλιέργεια της ψηφιακής παιδείας στα παιδιά μπορούν να λειτουργήσουν ως ισχυρό τείχος προστασίας απέναντι στις απειλές του διαδικτύου.
Βιβλιογραφία
Europol. (2022). Internet Organised Crime Threat Assessment (IOCTA).
Livingstone, S., Mascheroni, G., & Staksrud, E. (2017). European research on children’s internet use: Assessing the past and anticipating the future. New Media & Society, 19(7), 1103–1122.
Ybarra, M. L., & Mitchell, K. J. (2016). “Parental monitoring of youth internet use: Associations with youth online behaviors.” JAMA Pediatrics, 170(12), 1147–1154.
The post Προστασία ανηλίκων από ψεύτικα προφίλ και έκθεση στο διαδίκτυο: Οδηγός για γονείς appeared first on CSIi – Cyber Security International Institute.
Πηγή : https://www.csii.gr/