Γράφει η Δανάη Γιαννοπούλου
Ο τομέας της υγείας στο επίκεντρο μιας βαθιάς ψηφιακής μετάβασης, με τα παραδοσιακά έντυπα αρχεία και τις χρονοβόρες διαδικασίες να αντικαθίστανται από σύγχρονα ψηφιακά συστήματα και ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Οι ηλεκτρονικοί φάκελοι ασθενών, η τηλεϊατρική και η ολοκληρωμένη διαχείριση ιατρικών δεδομένων έχουν ανοίξει τον δρόμο για ταχύτερες διαγνώσεις, καλύτερη συνεργασία μεταξύ ιατρών και πιο ποιοτική φροντίδα για τους ασθενείς. Ωστόσο, αυτή η ψηφιοποιήση, παρά τα σημαντικά πλεονεκτήματα, εμφανίζει και νέες προκλήσεις. Οι κυβερνοεπιθέσεις αποτελούν πλέον έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την ασφάλεια των ευαίσθητων ιατρικών πληροφοριών, καθιστώντας την προστασία τους ζωτικής σημασίας προτεραιότητα.
Η απειλή των κυβερνοεπιθέσεων στον τομέα της υγείας
Η αξία και η ευαισθησία των ιατρικών δεδομένων
Τα ιατρικά δεδομένα αποτελούν έναν από τους πιο πολύτιμους και ταυτόχρονα πιο ευάλωτους θησαυρούς της ψηφιακής εποχής. Στα αρχεία ενός ασθενούς περιλαμβάνονται κρίσιμες προσωπικές πληροφορίες, όπως το ιατρικό ιστορικό, οι διαγνώσεις, τα αποτελέσματα εξετάσεων, οι θεραπείες, ακόμη και στοιχεία ταυτότητας. Η πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα δεν συνεπάγεται μόνο με την παραβίαση της ιδιωτικότητας, αλλά μπορεί να αποτελέσει και πολύτιμο «εργαλείο» στα χέρια κυβερνοεγκληματιών. Από κλοπές ταυτότητας μέχρι οικονομικούς εκβιασμούς, οι συνέπειες μιας παραβίασης είναι σοβαρές τόσο για τους ασθενείς όσο και για τα ιδρύματα υγείας.
Η εξέλιξη των κυβερνοεπιθέσεων στον τομέα της υγείας
Τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνοεπιθέσεις που στοχεύουν τον χώρο της υγείας έχουν αυξηθεί με εντυπωσιακό ρυθμό, όχι μόνο σε αριθμό αλλά και σε πολυπλοκότητα. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι επιτιθέμενοι εξελίσσονται διαρκώς, με αποτέλεσμα τα νοσοκομεία και οι οργανισμοί υγείας να βρίσκονται σε συνεχή κατάσταση συναγερμού.
Οι πιο συχνές μορφές επιθέσεων περιλαμβάνουν:
- Ransomware: Οι κυβερνοεγκληματίες κρυπτογραφούν κρίσιμα αρχεία και απαιτούν χρηματικά λύτρα για την επαναφορά τους. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις έχουν παραλύσει ολόκληρα νοσοκομεία, οδηγώντας σε διακοπή υπηρεσιών και απώλεια ζωτικών δεδομένων.
- Phishing και κοινωνική μηχανή: Με πλαστά emails ή τηλεφωνικές κλήσεις, οι επιτιθέμενοι εξαπατούν εργαζόμενους ώστε να αποκαλύψουν κωδικούς πρόσβασης ή να δώσουν πρόσβαση σε συστήματα.
- Επιθέσεις άρνησης υπηρεσίας ( Dos / DDoS): Στόχος είναι η υπερφόρτωση των συστημάτων, με αποτέλεσμα προσωρινή ή μακροχρόνια διακοπή λειτουργίας. Μια τέτοια επίθεση μπορεί να διαταράξει σοβαρά την παροχή ιατρικής φροντίδας, θέτοντας σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.
Νέες τεχνολογικές προκλήσεις στην ασφάλεια υγείας
Η ταχεία ανάπτυξη τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI) και η μηχανική μάθηση, αν και προσφέρει τεράστιες δυνατότητες, φέρνει μαζί της και καινούριους κινδύνους. Έρευνες έχουν δείξει ότι μέσω εξελιγμένων αλγορίθμων deep learning, μπορεί να αλλοιωθούν ιατρικές εικόνες. Για παράδειγμα, αξονικές τομογραφίες με τρόπο που παραπλανά τους ιατρούς και αλλοιώνει τις διαγνώσεις.
Παράλληλα, η ολοένα και μεγαλύτερη διάδοση των συσκευών Internet of Things (IoT) στον χώρο της υγείας, όπως οι φορητοί αισθητήρες παρακολούθησης ζωτικών σημείων, δημιουργεί νέα πιθανά σημεία ευπάθειας. Αυτά τα «έξυπνα» ιατρικά εργαλεία , αν δεν προστατευτούν επαρκώς, μπορούν να αποτελέσουν πύλη εισόδου για κακόβουλους παράγοντες που επιδιώκουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιδιαίτερα ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες.
Επιπτώσεις για τους ασθενείς και στο σύστημα υγείας
Οι κυβερνοεπιθέσεις στον τομέα της υγείας δεν αφορούν μόνο την παραβίαση δεδομένων αλλά και την ασφάλεια των ασθενών. Για παράδειγμα:
- Καθυστέρηση ή διακοπή υπηρεσιών: Νοσοκομεία που πέφτουν θύματα ransomware ενδέχεται να μην έχουν πρόσβαση σε ιατρικά αρχεία, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση στη φροντίδα ασθενών.
- Παραποίηση διαγνώσεων: Η τροποποίηση ιατρικών εικόνων μπορεί να οδηγήσει σε λάθος θεραπείες, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή των ασθενών.
- Οικονομικές και νομικές συνέπειες: Οι υγειονομικές μονάδες αντιμετωπίζουν υψηλό κόστος αποκατάστασης και πιθανά νομικά ζητήματα λόγω παραβίασης προσωπικών δεδομένων.
Αντίδραση και μέτρα προστασίας απέναντι στις κυβερνοαπειλές
Πολιτικές και νομοθεσία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και διεθνείς οργανισμοί έχουν αναγνωρίσει τον αυξανόμενο κίνδυνο των κυβερνοεπιθέσεων στον χώρο της υγείας και έχουν θεσπίσει αυστηρούς κανονισμούς για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα, θέτοντας σαφείς υποχρεώσεις στις υγειονομικές μονάδες σχετικά με τη διαχείριση και την ασφάλεια των ευαίσθητων πληροφοριών.
Τεχνολογικές λύσεις
Για την ενίσχυση της άμυνας, εφαρμόζονται σειρά τεχνικών μέτρων, όπως:
- Συστηματική αναβάθμιση λογισμικού, ώστε να περιορίζονται τα κενά ασφαλείας.
- Κρυπτογράφηση δεδομένων, ώστε ακόμα και αν διαρρεύσουν να παραμένουν μη αξιοποιήσιμα.
- Συνεχής εκπαίδευση του προσωπικού, προκειμένου να αναγνωρίζουν και να αποφεύγουν ύπουλες τακτικές όπως το phishing.
Συνεργασία και ετοιμότητα
Η προστασία του τομέα της υγείας απαιτεί συλλογική προσπάθεια. Η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, καθώς και η δημιουργία εξειδικευμένων ομάδων κυβερνοασφάλειας, είναι κρίσιμες για την άμεση αντιμετώπιση περιστατικών και την αποτελεσματική πρόληψη μελλοντικών επιθέσεων.
Εν κατακλείδι, η ψηφιοποίηση της υγείας αποτελεί ένα σπουδαίο βήμα προόδου, που υπόσχεται καλύτερη περίθαλψη και πιο αποτελεσματικές υπηρεσίες. Ωστόσο, η αξία της δεν μπορεί να διασφαλιστεί χωρίς την παράλληλη επένδυση στην ασφάλεια. Οι κυβερνοαπειλές είναι υπαρκτές και συνεχώς μεταβαλλόμενες, για αυτόν τον λόγο και απαιτούν συνεχή επαγρύπνηση, συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων και υιοθέτηση ισχυρών μέτρων προστασίας. Μόνο έτσι η ψηφιακή υγεία μπορεί να εξελιχθεί σε ένα ασφαλές και αξιόπιστο σύστημα προς όφελος των ασθενών και της κοινωνίας συνολικά.
Βιβλιογραφία
The post Η εξέλιξη των κυβερνοεπιθέσεων στον τομέα της υγείας: Κινδυνεύουν τα ιατρικά μας δεδομένα; appeared first on CSIi – Cyber Security International Institute.
Πηγή : https://www.csii.gr/