Με το καλημέρα στα δύσκολα μπαίνει ο νέος υπουργός Οικονομικών καθώς θα πρέπει να αντιμετωπίσει γρήγορα και αποτελεσματικά μια σειρά από “καυτούς” φακέλους.
Ο κ. Σταϊκούρας είχε σειρά συσκέψεων με τους υφυπουργούς Απόστολο Βεσυρόπουλο και Θόδωρο Σκυλακάκη πριν από τη συνάντηση που είναι σε εξέλιξη με τον πρωθυπουργό στο Μέγαρο Μαξίμου για το φορολογικό νομοσχέδιο αλλά και τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης.
Στις συσκέψεις αυτές ο κ. Σταϊκούρας έλαβε μια πρώτη εικόνα της κατάστασης, των εσόδων και των δαπανών, των τραπεζών, ενώ το το φορολογικό νομοσχέδιο της νέας κυβέρνησης το οποίο αναμένεται να περιλαμβάνει σειρά αλλαγών στη φορολογία φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων, θα κατατεθεί μέχρι τις αρχές Αυγούστου.
Το φορολογικό νομοσχέδιο
Μεταξύ των μεγάλων ανατροπών είναι η μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις από το 28% στο 20% σε βάθος διετίας (το 2020 θα μειωθεί στο 24%), η μείωση του φόρου ακινήτων 30% την επόμενη διετία, η μείωση των φορολογικών συντελεστών κ.λπ. Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν ότι στις άμεσες προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου περιλαμβάνονται:
- Μείωση ΕΝΦΙΑ κατά 30% εντός 2ετίας
- Έκπτωση φόρου ίση με το 40%-50% της δαπάνης για ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων
- Αναστολή του φόρου επί του κέρδους στις αγοραπωλησίες ακινήτων (φόρος υπεραξίας), για τρία χρόνια και επανεξέτασή του από μηδενικής βάσης τον τέταρτο χρόνο.
- Αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομική δραστηριότητα για τρία χρόνια.
- Μελέτη μετεγκατάστασης και αξιοποίηση κτιριακών υποδομών σύμφωνα με τη νέα δομή της κυβέρνησης.
- Καθιέρωση εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στα φυσικά πρόσωπα από 22% στο 9% για εισοδήματα μέχρι € 10.000 χωρίς μείωση του αφορολόγητου και δημιουργία νέας προοδευτικής φορολογικής κλίμακας με χαμηλότερο ανώτατο φορολογικό συντελεστή. Σταδιακή κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
- Σταδιακή κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
- Βελτίωση της ειδικής ρύθμισης των 120 δόσεων για όσους χρωστούν μέχρι € 3.000 στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία και εισαγωγή πλαισίου για ευνοϊκή μεταχείριση των συνεπών φορολογούμενων και δανειοληπτών.
- Μείωση των συντελεστών ΦΠΑ από 13% σε 11% και από 24% σε 22% εντός της 4ετίας.
- Σταδιακή καθιέρωση υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης μεταξύ των επιχειρήσεων (B2B).
- Υιοθέτηση συστήματος ηλεκτρονικής παρακολούθησης των διακινούμενων φορτίων.
- Υποχρεωτική καθιέρωση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης για τους προμηθευτές του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (B2G).
Το πρώτο κρας τεστ και τα μηνύματα από την Ευρώπη
Την ερχόμενη εβδομάδα, πάντως, ο νέος υπουργός Οικονομικών θα έχει και την πρώτη του συνάντηση, στο περιθώριο του συνεδρίου του Economist, με τους εκπροσώπους των θεσμών και τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ.
Σε αυτήν την συνάντηση αναμένεται να πάρει και μια πρώτη γεύση των διαθέσεων των θεσμών αλλά και των πρώτων αντιδράσεων στα γενικότερα οικονομικά σχέδια της κυβέρνησης.
Σημειώνεται ότι η επίσημη κάθοδος των Θεσμών στην Αθήνα σε επίπεδο επικεφαλής με στόχο τη διαπραγμάτευση για τα πλεονάσματα, τον προϋπολογισμό του 2020 και την 4η αξιολόγηση έχει οριστεί για το Σεπτέμβριο.
Υπενθυμίζεται πάντως ότι πριν από λίγες ημέρες, η η γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έβαλε εμμέσως “πάγο” στις ελληνικές προσδοκίες για τα πλεονάσματα και για τη χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων.
“Το ελληνικό πρόγραμμα δεν χρειάζεται” αλλαγές” δήλωσε η γερμανίδα καγκελάριος, ενώ υποστήριξε την άποψη που εξέφρασε πριν λίγες μέρες το Eurogroup, συμπληρώνοντας: “Συμφωνώ με τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης”.
Σχολιάζοντας την τοποθέτηση της κ. Μέρκελ, κυβερνητικές πηγές εμφανίζονταν ωστόσο αισιόδοξες: «Η κ. Μέρκελ δεν λέει τίποτα διαφορετικό από αυτό που έχει προαναγγείλει ότι θα πράξει η σημερινή κυβέρνηση το 2019. Υλοποιώντας ένα ευρύ σχέδιο μεταρρυθμίσεων που θα φέρουν επιτέλους στην χώρα ισχυρή ανάπτυξη, θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη εταίρων και αγορών, και έτσι θα διεκδικήσει με αξιοπιστία τη μείωση των υπερβολικών πλεονασμάτων».
Η πρώτη, έστω και άτυπη, συνάντηση με τους Θεσμούς γίνεται στον απόηχο της δημοσίευσης των οικονομικών προβλέψεων της Κομισιόν που αποκαλύπτουν τον εύθραυστο χαρακτήρα της ελληνικής ανάκαμψης. Ειδικότερα, την Πέμπτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μείωσε στο 2,1% από 2,2% την πρόβλεψή της για την άνοδο του ΑΕΠ το 2019, ενώ έκανε λόγο για βραχυχρόνια ώθηση από τα μέτρα και προβλέπει ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων.
Τα κόκκινα δάνεια και οι τράπεζες
Το μεσημέρι της Παρασκευής, ο κ. Σταικούρας ήταν παρών στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον κεντρικό τραπεζίτη της χώρας, κ. Στουρνάρα.
Στο επίκεντρο της συνάντησης ήταν οι τράπεζες και το θέμα των κεφαλαιακών ελέγχων.
Αναφορικά με το πρώτο, ο κ. Στουρνάρας αποκάλυψε ότι η Τράπεζα της Ελλάδας μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα θα εισηγηθεί την πλήρη απάλειψη των capital controls
Αναφορικά με το δεύτερο θέμα, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, οι θεσμοί φέρονται να πιέζουν για την άμεση υιοθέτηση συστημικής λύσης για τη μείωση των κόκκινων δανείων, καθώς οι στόχοι που έχουν τεθεί από τις τράπεζες κρίνονται φιλόδοξοι αλλά ανεπαρκείς.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι ακόμη και να πετύχουν τους στόχους που έχουν θέσει τα πιστωτικά ιδρύματα μέχρι το τέλος του 2021, το απόθεμα των κόκκινων δανείων θα παραμείνει πολύ υψηλότερο σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Σε κάθε περίπτωση, η μείωση των κόκκινων δανείων κατά 54 δισ. ευρώ κρίνεται από μόνη της ως ένας πολύ φιλόδοξος στόχος. Όμως ακόμη και μετά τη μείωση αυτή το ποσοστό των κόκκινων δανείων θα κυμαίνεται στο 19%, όταν ήδη ο μέσος όρος στην Ε.Ε έχει υποχωρήσει στο 3,8%.
Για τον λόγο αυτό οι ίδιες πηγές κρίνουν ότι είναι ανάγκη να επισπευσθούν τα συστημικά εργαλεία που έχουν προταθεί από το υπουργείο Οικονομικών και την Τράπεζα της Ελλάδος (Ιταλικό μοντέλο) για ταχύτερη διεκπεραίωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Ταυτοχρόνως, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, προβληματισμό προκαλεί η συσσώρευση ακινήτων στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών καθώς οι ίδιες υποχρεώνονται να αγοράζουν περίπου το 80% των ακινήτων που βγαίνουν σε πλειστηριασμ
Η νέα διαπραγματευτική ομάδα
Την ίδια στιγμή, σιγά-σιγά αρχίζει και διαμορφώνεται και η νέα διαπραγματευτική ομάδα της κυβέρνησης. Την Πέμπτη, ανέλαβε καθήκοντα ως πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (ΣΟΕ) στο υπουργείο Οικονομικών ο Μιχάλης Αργυρού. Ο λόγος για τον τεχνοκράτη ο οποίος θα έχει κεντρικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς αλλά και θα εκπροσωπεί την Ελλάδα στο Euroworking Group.
Ο κ. Αργυρού γεννήθηκε στην Λευκωσία το 1972. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Cardiff. Έχει αποφοιτήσει από το Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού και Διδακτορικού τίτλου σπουδών (ΜSc και PhD) στα Οικονομικά από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (Queen Mary).
Σύμφωνα με το βιογραφικό του, έχει πλούσια ερευνητική δραστηριότητα σε θέματα διεθνούς, ευρωπαϊκής και ελληνικής οικονομίας και αναγνωρίζεται διεθνώς ως εξέχων αναλυτής της ευρωπαϊκής κρίσης δημοσίου χρέους.