Σε «φιάσκο» κινδυνεύει να εξελιχθεί η αποκρατικοποίηση της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ), πριν μάλιστα καν ξεκινήσει, λόγω του «φεσιού» των 126 εκατ. ευρώ της λιπασματοβιομηχανίας ELFE, συμφερόντων Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Αν και αυτό είναι κάτι που το γνωρίζει η κυβέρνηση, ωστόσο μέχρι σήμερα, ούτε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ούτε η διοίκηση της ΔΕΠΑ έχουν εκκινήσει τις διαδικασίες για να υπαχθεί η ELFE υπό αναγκαστική διαχείριση.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης έχει ανακοινώσει πως εντός του Ιανουαρίου θα καταθέσει στη Βουλή το νομοσχέδιο με τις διατάξεις που θα ανοίγουν τον δρόμο για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ. Με τα σημερινά δεδομένα η σχετική διαδικασία είναι καταδικασμένη να αποτύχει, όχι διότι συμπίπτει με τον εκλογικό κύκλο, αλλά κυρίως διότι την ναρκοθετούν τα χρέη της ELFE.
Και οι λόγοι είναι προφανείς: Βάσει του σχεδιασμού του υπουργείου Περιβάλλοντος, που έχει εγκριθεί από τους θεσμούς, η Δημόσια Επιχείρηση Παροχής Αερίου θα «σπάσει» σε δύο εταιρείες. Στην πρώτη, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, θα περάσουν οι δραστηριότητες στην παροχή φυσικού αερίου (ΕΠΑ Αττικής) και τη χονδρεμπορική αγορά, αλλά και οι διεθνείς συμβάσεις προμήθειας. Στη δεύτερη, τη ΔΕΠΑ Υποδομών, θα περάσουν τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου, δηλαδή η θυγατρική ΕΔΑ Αττικής, το ποσοστό συμμετοχής στην ΕΔΑ Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας και η θυγατρική ΔΕΔΑ.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να πουλήσει το 50,1% των μετοχών της ΔΕΠΑ Εμπορίας, διατηρώντας ωστόσο δικαιώματα βέτο σε μια σειρά θεμάτων στρατηγικής σημασίας, όπως τα διακρατικά συμβόλαια προμήθειας αερίου (με SOCAR,SONATRAC, BOTAS κ.λπ.). Στη ΔΕΠΑ Υποδομών το Δημόσιο θα κρατήσει αρχικά το 65%, ενώ σε κάθε περίπτωση το ποσοστό του Δημοσίου δεν θα υποχωρήσει χαμηλότερα του 51%.
Αυτό που δεν έχει αναδειχθεί έως σήμερα είναι πως στη ΔΕΠΑ Εμπορίας θα περάσει αναγκαστικά και το χρέος που έχει σήμερα η ELFE προς την επιχείρηση αερίου. Και εδώ εγείρεται το ερώτημα, ποιος επενδυτής θα τοποθετηθεί σε μια εταιρεία που έχει ανείσπρακτες απαιτήσεις 126 εκατ. ευρώ από έναν και μόνον οφειλέτη, τις οποίες δεν μπορεί να εισπράξει, λόγω διαρκών μεθοδεύσεων και χρόνιων δικαστικών διενέξεων; Και κυρίως ποιο τίμημα θα διεκδικήσουν για τη ΔΕΠΑ Εμπορίας από τον υποψήφιο επενδυτή η κυβέρνηση και το ΤΑΙΠΕΔ, από τη στιγμή που η εταιρεία έχει μια τόσο μεγάλη εκκρεμότητα;
Η λογική λέει πως οι επενδυτές θα θέλουν να εισέλθουν στη ΔΕΠΑ Εμπορίας χωρίς να έχει βαρίδια και κυρίως απαλλαγμένη από τη σκιά της ELFE και του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Και αυτό είναι κάτι που σύμφωνα με υπηρεσιακά στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος, κυβέρνηση, ΤΑΙΠΕΔ και θεσμοί το κατανοούν πολύ καλά.
Η αναγκαστική διαχείριση
Νομικοί κύκλοι θεωρούν πως ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό είναι η υπαγωγή της ELFE υπό αναγκαστική διαχείριση. Για όσους δεν το γνωρίζουν η αναγκαστική διαχείριση επιβάλλεται σε μία επιχείρηση με στόχο να ικανοποιηθούν άμεσα οι υποχρεώσεις που έχει προς τους πιστωτές της. Το «φέσι» των 126 εκατ. ευρώ της ELFE προς τη ΔΕΠΑ δικαιολογεί πλήρως την υπαγωγή της σε αναγκαστική διαχείριση.
Σύμφωνα με τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας η αναγκαστική διαχείριση επιβάλλεται ύστερα από απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου της Περιφέρειας όπου βρίσκεται η έδρα της επιχείρησης του οφειλέτη, εφόσον το ζητήσει δανειστής της επιχείρησης που διαθέτει επιταγές του οφειλέτη (εκτελεστούς τίτλους).
Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας ορίζει πως με την απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου που διατάζει την αναγκαστική διαχείριση διορίζεται συνάμα και διαχειριστής της επιχείρησης. Κατά το νόμο, διαχειριστής μπορεί να διοριστεί και ένας από τους δανειστές. Δηλαδή, εάν το επιθυμούσε, θα μπορούσε ακόμη και η ίδια η ΔΕΠΑ να αναλάβει τη διαχείριση της ELFE ή να ορίσει κάποια από τις γνωστές διεθνείς ελεγκτικές εταιρείες.
Και αυτό θα ήταν μια πρόσθετη διασφάλιση για το προσωπικό της βιομηχανίας λιπασμάτων που έχει καταγγείλει επανειλημμένα αντεργατικές μεθοδεύσεις και έκνομες ενέργειες από την πλευρά του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη. Σύμφωνα με το νόμο, ο διαχειριστής ενεργεί όλες τις πράξεις που είναι ενδεδειγμένες για την τακτική και επωφελή οικονομική εκμετάλλευση της επιχείρησης και οφείλει να διατηρεί την επιχείρηση σε καλή κατάσταση και να αποφεύγει πράξεις που βλάπτουν την οικονομική της υπόσταση.
Σε κάθε περίπτωση, μια ενδεχόμενη αναγκαστική διαχείριση της ELFE δεν θα ήταν παντοτινή. Θα έπαυε με τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου εφόσον η ELFE μείωνε τα χρέη της προς τη ΔΕΠΑ σε επίπεδο που θα θεωρούνταν ικανοποιητικό.
Σύμφωνα με όσα είχε αποκαλύψει στο CNN Greece ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου Θόδωρος Κιτσάκος, είχε ήδη από το Μάιο του 2017 ενημερώσει την κυβέρνηση για την δυνατότητα υπαγωγής της ELFE υπό αναγκαστική διαχείριση (σύμφωνα με συνέντευξή του στα Παραπολιτικά είχε υπάρξει και προετοιμασία για το θέμα με βοήθεια της Ernst & Young). Ωστόσο, αν και έχουν παρέλθει 19 μήνες από τότε, η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει σε αυτό το καθοριστικό βήμα που θα ξεπερνούσε όλα τα δικαστικά εμπόδια και τα νομικίστικα τεχνάσματα με τα οποία η πλευρά Λαυρεντιάδη εξακολουθεί να διογκώνει τα χρέη της ELFE προς τη ΔΕΠΑ, επικαλούμενη το συμβατικό πλαίσιο μεταξύ των δύο εταιρειών που έχει διαμορφωθεί από το 2016 (με τις μεταχρονολογημένες επιταγές, κλπ).
Παράλληλα, η αναγκαστική διαχείριση θα αποκάλυπτε ταχύτερα και το εύρος των παρανομιών του Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, τις οποίες εξετάζει την παρούσα περίοδο η Δικαιοσύνη, ειδικά σε σχέση με το ξέπλυμα χρήματος μέσω των συνδεδεμένων με την ELFE επιχειρήσεων, καθώς και άλλες μεθοδεύσεις για τις οποίες έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις σε βαθμό κακουργήματος.
Πρόβλημα με την αποκρατικοποίηση
Πληροφορίες που δεν έχουν επιβεβαιωθεί, φέρουν τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη, τον υπουργό Δικαιοσύνης Μιχάλη Καλογήρου και τον υπουργό Εσωτερικών Αλέξη Χαρίτση να είναι θετικοί στο ζήτημα της υπαγωγής της ELFE υπό αναγκαστική διαχείριση, αλλά το όλο θέμα κολλάει σε αντιρρήσεις που φέρνουν ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης και ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης, άγνωστο γιατί.
Το ζήτημα είναι πως η κυβέρνηση διχασμένη και μη έχοντας την πολιτική βούληση να αντιμετωπίσει το ζήτημα μια και καλή, φαίνεται πως περνά– θελημένα ή όχι- την «καυτή πατάτα» της ELFE στο ΤΑΙΠΕΔ και στους επενδυτές που θα θελήσουν να διεκδικήσουν τη ΔΕΠΑ Εμπορίας.
Αυτή η εξέλιξη από μόνη της είναι ωστόσο ικανή να ακυρώσει την αποκρατικοποίηση, οδηγώντας σε φιάσκο. Και αυτό είναι κάτι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα ήθελε να συμβεί, διότι θα περιέπλεκε τις μεταμνημονιακές αξιολογήσεις της χώρας μας και θα συνιστούσε μεγάλο πισωγύρισμα.