Εισηγητής: Κίννα Ευθυμία, Ψυχολόγος Εγκληματολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια
MSc Ταυτότητα και Διαπροσωπικές Σχέσεις, MSc Ψυχιατροδικαστικής , MSc Investigative Psychology.
Εξ. Συνεργάτης Αιγινητείου Νοσοκομείου
Όταν μιλάμε για το διαδίκτυο, εκτός από την τεχνολογική εξέλιξη που μας προσφέρει, αναλογιζόμαστε συνήθως και τα ηλικιακά όρια, τα ωράρια, τους κινδύνους, τις απάτες, τους εθισμούς και άλλα αρνητικά που καθημερινά συμβαίνουν. Τα βασικά εργαλεία για την προστασία μας, είτε πρόκειται για ενήλικες είτε για ανήλικα άτομα, είναι η ενημέρωση, η πρόληψη, η υπευθυνότητα και ο διάλογος. Για να δούμε όμως τι σημαίνει υπευθυνότητα και αυτονομία στο διαδίκτυο;
Η υπευθυνότητα και η αυτονομία είναι δεξιότητες που οδηγούν στην ασφαλή και αποτελεσματική χρήση του διαδικτύου και είναι απαραίτητο να καλλιεργούνται στα παιδιά από νωρίς. Μάλιστα υπάρχει και ο όρος ψηφιακή υπευθυνότητα που αναφέρεται στους κανόνες σωστής χρήσης του διαδικτύου τόσο από τα άτομα μεμονωμένα όσο και από τις εταιρείες και οργανισμούς που ασχολούνται με την πληροφορική και την τεχνολογία. Η αυτονομία είναι από τους βασικούς στόχους του ανθρώπου, καθώς όλη η διαπαιδαγώγηση των παιδιών στηρίζεται σταδιακά στο να μπορούν να λαμβάνουν αποφάσεις, να έχουν κριτική σκέψη, να μπορούν να φροντίσουν τον εαυτό τους και όταν ενηλικιωθούν να μην χρειάζονται καθοδήγηση των γονέων για τις βασικές ανάγκες και υποχρεώσεις. Εδώ έρχεται και η υπευθυνότητα, καθώς όσο το άτομο μεγαλώνει, πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι έχει ευθύνες και ότι οι πράξεις του έχουν συνέπειες. Αυτό είναι κάτι που δυσκολεύει πολύ, συνήθως τα παιδιά, γι΄ αυτό και προτιμούν να μην παίρνουν την ευθύνη των πράξεων τους και να μένουν για αρκετά χρόνια κάτω από τις φτερούγες των γονιών τους. Οι γονείς, αυτό το αντιλαμβάνονται ως αδυναμία του παιδιού τους και αντί να τα σπρώξουν προς την υπευθυνότητα, συνήθως τα βοηθούν, ενισχύοντας όμως έτσι την ανεύθυνη συμπεριφορά.
Η διαδικτυακή συμπεριφορά απαιτεί κριτική σκέψη καθώς ότι διαβάζουμε θα πρέπει να ελέγχεται και από άλλες πηγές, χρειάζεται καλή διαχείριση χρόνου καθώς είναι εύκολο να ξεφύγει κάποιος και να παραμείνει για πολλές ώρες στο διαδίκτυο και οπωσδήποτε το άτομο πρέπει να ξέρει πως μια διαδικτυακή κίνηση μπορεί να έχει συνέπειες, όπως για παράδειγμα αν δώσει προσωπικά δεδομένα αυτά θα είναι εκτεθειμένα σε αγνώστους. Ακόμη υπάρχουν και οι κίνδυνοι όπως ο διαδικτυακός τζόγος που εάν το άτομο δεν έχει αναπτυγμένη την υπευθυνότητα, μπορεί να ποντάρει και να χάσει πολλά χρήματα. Αντιλαμβανόμαστε ότι αν αυτά είναι δύσκολα για έναν ενήλικα, πόσο μάλλον για ένα παιδί.
Έχουμε παραδείγματα παιδιών, εδώ στην Ελλάδα, που στην εφηβεία δεν αντιλαμβάνονται την έννοια των χρημάτων και πως κοπιάζουν οι γονείς για να τους παρέχουν τα απαραίτητα και κλέβουν τις κάρτες των γονιών για να αγοράσουν διαδικτυακά την επόμενη ή ανανεωμένη έκδοση του ηλεκτρονικού παιχνιδιού, που αγαπούν. Βάζουν τα στοιχεία της κάρτας σε ιστότοπους που δεν είναι ελεγμένοι και χάνουν μεγάλα ποσά. Οι γονείς δε, αντί να αξιολογήσουν την συμπεριφορά του παιδιού ασχολούνται κατευθείαν με τον ιστότοπο και την απώλεια χρημάτων και όχι με την εντελώς λανθασμένη συμπεριφορά του παιδιού να χρησιμοποιήσει χωρίς άδεια την τραπεζική κάρτα, να κάνει διαδικτυακή συναλλαγή χωρίς την παρουσία του γονέα, να μην ρωτήσει αν μπορεί να προβεί στην αγορά και να μην ζητήσει συγγνώμη για την ανεύθυνη και ζημιογόνα πράξη. Ακόμη, έχουμε παραδείγματα παιδιών που έστειλαν στα πλαίσια σχέσης μια προκλητική φωτογραφία και στην συνέχεια εκβιάστηκαν από τον πρώην σύντροφο με την φωτογραφία αυτή. Εδώ, θα πρέπει να έχει συζητηθεί με το παιδί τι αποτελεί προσωπικό δεδομένο, τι είναι ο εκβιασμός, πως αντιδράμε στον εκβιασμό, τι σημαίνει ρομαντική σχέση, sexting (ανταλλαγή ερωτικών μηνυμάτων) και τι συναισθήματα βιώνει στην κάθε κατάσταση.
Οι κίνδυνοι του διαδικτύου είναι πολλοί και οι γονείς δεν μπορούν να είναι κάθε λεπτό παρόντες στην ζωή των παιδιών, γι αυτό είναι σημαντικό ξεκινώντας όλοι από τον εαυτό μας να έχουμε μεγαλύτερη υπευθυνότητα στην χρήση του διαδικτύου και να δρούμε αυτόνομα σκεπτόμενοι τις συνέπειες των διαδικτυακών μας κινήσεων. Επειδή, είναι και καλοκαιρινή η περίοδος που διανύουμε και τα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στις ανέμελες συμπεριφορές πρέπει να ακολουθούνται οι κανόνες που υπάρχουν έτσι κι αλλιώς στην χρήση του διαδικτύου, χωρίς το διαδίκτυο να χρησιμοποιείται ως επιβράβευση του παιδιού για κάτι που έκανε, ούτε να παραβιάζονται τα ωράρια ή τα όρια που έχουν συζητηθεί και τεθεί. Είναι μια εξαιρετική περίοδος το καλοκαίρι για επικοινωνία με τα παιδιά και συζητήσεις ποιοτικές, που θα βάλουν τα θεμέλια και θα οδηγήσουν στην αυτονομία.
The post Υπευθυνότητα, Αυτονομία και Διαδίκτυο appeared first on CSIi – Cyber Security International Institute.
Πηγή : https://www.csii.gr/