Γράφει η Μπαράκα Άννα
Η ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας και του διαδικτύου έχει επιτρέψει στους χρήστες να δημιουργούν πολλαπλές και διαφορετικές ταυτότητες. Οι ψηφιακές ταυτότητες (digital identities) μπορούν να αξιοποιηθούν τόσο για θεμιτές όσο και για εγκληματικές δραστηριότητες. Το φαινόμενο αυτό εγείρει ερωτήματα γύρω από τις ψυχολογικές διεργασίες που οδηγούν στη δημιουργία ψευδών ταυτοτήτων, τις επιπτώσεις στους ίδιους τους δράστες και στα θύματα, καθώς και τις κοινωνικές επιπτώσεις αυτού του φαινομένου.
Οι χρήστες συχνά καταφεύγουν στη δημιουργία ψευδών ταυτοτήτων για να προστατεύσουν την ιδιωτικότητά τους ή να αποφύγουν κοινωνικές κυρώσεις. Επίσης, τα ψηφιακά προσωπεία χρησιμοποιούνται σε εγκληματικές δραστηριότητες, όπως απάτες, phishing ή παράνομες συναλλαγές, καθώς παρέχουν την αίσθηση ασυλίας. Μερικοί δημιουργούν ψευδείς ταυτότητες για να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους ή να πειραματιστούν με διαφορετικές πτυχές της προσωπικότητάς τους. Η ανωνυμία και η απόσταση που παρέχει το διαδίκτυο δημιουργούν συνθήκες αποπροσωποποίησης (deindividuation), μειώνοντας την αίσθηση προσωπικής ευθύνης και αυξάνοντας την πιθανότητα παραβατικής συμπεριφοράς.
Οι δράστες συχνά βιώνουν γνωστική δυσφορία, ειδικά όταν οι πράξεις τους συγκρούονται με τις ηθικές τους αξίες. Επιπλέον, η συνεχής χρήση ψευδών ταυτοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε αποξένωση από την πραγματική ζωή και τις αυθεντικές κοινωνικές σχέσεις, ενώ ενισχύει αντικοινωνικές τάσεις. Από την άλλη πλευρά, τα θύματα αντιμετωπίζουν σοβαρές ψυχολογικές επιπτώσεις, όπως άγχος, κατάθλιψη και μειωμένη αυτοεκτίμηση. Επιπλέον, οι εξαπατήσεις μέσω ψευδών ταυτοτήτων οδηγούν συχνά σε έλλειψη εμπιστοσύνης προς άλλους χρήστες και πλατφόρμες, ενώ μπορεί να προκαλέσουν χρηματοοικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες.
Η δημιουργία ψευδών ταυτοτήτων στο διαδίκτυο αποτελεί σύνθετο φαινόμενο με σοβαρές ψυχολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Η πρόληψη και η αντιμετώπιση απαιτούν τη συνεργασία μεταξύ τεχνολογικών εταιρειών, νομικών φορέων και ψυχολόγων. Οι χρήστες πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τους κινδύνους, ενώ οι πλατφόρμες θα πρέπει να εφαρμόζουν αυστηρότερα μέτρα ταυτοποίησης και προστασίας δεδομένων.
Βιβλιογραφία
- Joinson, A. N. (2001). Self-disclosure in computer-mediated communication: The role of self-awareness and visual anonymity. European Journal of Social Psychology, 31(2), 177-192. https://doi.org/10.1002/ejsp.36
- Suler, J. (2004). The online disinhibition effect. Cyberpsychology & Behavior, 7(3), 321-326. https://doi.org/10.1089/1094931041291295
- Spears, R., & Lea, M. (1994). Panacea or panopticon? The hidden power in computer-mediated communication. Communication Research, 21(4), 427-459. https://doi.org/10.1177/009365094021004001
- Whitty, M. T., & Buchanan, T. (2012). The online dating romance scam: Causes and consequences of victimhood. Psychology, Crime & Law, 18(8), 755-773. https://doi.org/10.1080/1068316X.2010.536968
The post Η Ψυχολογική Κατασκευή των Ψηφιακών Προσωπείων (Digital Identities) appeared first on CSIi – Cyber Security International Institute.
Πηγή : https://www.csii.gr/