Γράφει η Ποτουγλίδου Σωτηρία,
Η παραδοσιακή αντίληψη ότι η νεότητα αποτελεί την πλέον ευτυχισμένη και ακμάζουσα περίοδο της ζωής ενός ανθρώπου φαίνεται να τίθεται υπό αμφισβήτηση στην εποχή μας. Πλήθος ερευνητικών δεδομένων τεκμηριώνουν μια ανησυχητική αύξηση των δεικτών ψυχοπαθολογίας στους εφήβους και νεαρούς ενήλικες, με το άγχος ,την κατάθλιψη και την αυτοκτονικότητα να κυμαίνονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα (Twenge et al.,2019).ο εντοπισμός των αιτιών της παρούσας κρίσης είναι
πολυπαραγοντικός, ωστόσο η ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας και η διαρκής εξέγερση σε ψηφιακά περιβάλλοντα φαίνεται να διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο.
Η διείσδυση της τεχνολογίας στην καθημερινότητα των νεότερων γενεών έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο σκέψης, κοινωνικοποίησης και αυτοαντίληψης. Η υπέρμετρη χρήση των κοινωνικών δικτύων έχει συνδεθεί με αυξημένα επίπεδα κοινωνικής σύγκρισης, αίσθημα μειονεξίας και εσωτερικευμένες προσδοκίες τελειότητας ,που εντείνουν το άγχος και υπομένουν την ψυχική ανθεκτικότητα ( Fardouly et al., 2015).
Πέραν της κοινωνικής σύγκρισης, ιδιαίτερη σημασία έχει και η επίδραση της τεχνολογίας στην νευροψυχολογική ανάπτυξη των νέων.Ο συνεχής κατακερματισμός της εποχής και η πολλαπλή ταυτόχρονη ενασχόληση ( multitasking) σχετίζονται με μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης, αυξημένη εσωτερική ανησυχία και δυσκολίες ρύθμισης του συναισθήματος( Rosen et al., 2013).
Επιπλέον, η υπερβολική χρήση συσκευών, ιδιαίτερα τις βραδινές ώρες ,επιδρά αρνητικά στον καρδιακό ρυθμό, επιφέροντας διαταραχές ύπνου,οι οποίες με τη σειρά τους ενισχύουν την ψυχική ευαλωτότητα ( Levenson et al.,2017).
Η τεχνολογία έχει επίσης αναδιαμορφώσει το φάσμα των κοινωνικών σχέσεων .Η αυξανόμενη αποπροσωποποίηση της επικοινωνίας και η μείωση των διαπροσωπικών επαφών οδηγούν σε αισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς, παρά την ψηφιακή “διασυνδεσιμότητα” ( Huang,2017).
Η απουσία ποιοτικής κοινωνικής επαφής στερεί από τους νέους ένα θεμελιώδες προστατευτικό παράγοντα ενάντια στην ανάπτυξη ψυχικών διαταραχών.
Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι η τεχνολογία αυτήν καθαυτή δεν είναι επιβλαβής. Το κρίσιμο ζήτημα έγκειται στον τρόπο χρήσης της και στην έλλειψη ψηφιακού γραμματισμού και ορίων. Η ψυχοεκπαίδευση, η ενίσχυση της συναισθηματικής και η προώθηση υγιών τρόπων αλληλεπίδρασης με την τεχνολογία είναι απαραίτητες παρεμβάσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση της κρίσης.
Επίλογος
Η εντεινόμενη κρίση ψυχικής υγείας στις νεότερες γενιές δεν αποτελεί μόνο ατομικό ή οικογενειακό ζήτημα, αλλά πρωτίστως κοινωνικό και πολιτισμικό φαινόμενο. Η τεχνική μη πρόοδος, αν και προσφέρει απειροστές δυνατότητες επικοινωνίας και πληροφόρησης, έχει επηρέασε βαθύτατα τον τρόπο με τον οποίο τα άτομα νοηματοδοτούν τη ν ταυτότητας τους, σχετίζονται με τους άλλους και αντιμετωπίζουν τις υπαρξιακές τους αγωνίες. Η αποδόμηση της νεότητας , μέσα από την υπερέκθεση, την υπερδιέγερση και την αποστασία σταθερών πλαισίων ανάπτυξης , έχει οδηγήσει σε μια γενιά ευάλωτη , αλλά όχι αδύναμη.
Η ψυχολογική υποστήριξη οφείλει να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, να ενσωματώσει την ψηφιακή κουλτούρα και να αναζητήσει νέους τρόπους αποκατάστασης της σύνδεσης με τον ευατό, τον άλλον και το συλλογικό νόημα. Η επένδυση στην πρόληψη , την ψυχοεκπαίδευση και τη διαγενεακή κατανόηση είναι απαραίτητη για την ανάκτηση της ψυχικής ανθεκτικότητας και την ενδυνάμωση της νεότητας ως φάσης ελπίδας και δημιουργίας – όχι κρίσης και κατάρρευσης. Συμπερασματικά, η παρούσα κρίση ψυχικής υγείας στις νεότερες γενιές συνιστά μια σύνθετη ψυχοκοινωνική πρόκληση, η οποία αντανακλά την μετατόπισης της σύγχρονης νεότητας από ένα πεδίο ελπίδας και δυναμισμού σε ένα τοπίο αβεβαιότητας, ψηφιακής εξάρτησης και ψυχικής ευαλωτότητας. Η ψυχολογική προσέγγιση οφείλει να λαμβάνει υπόψη τον τεχνολογικό παράγοντα ως κεντρική μεταβλητή στη διαμόρφωση του ψυχικού τόπου των νέων.
Βιβλιογραφία
– Twenge, J. M., Cooper, A. B., Joiner, T. E., Duffy, M. E., & Binau, S. G. (2019). Age, period, and cohort trends in mood disorder indicators and suicide – related outcomes in a nationally representative detaset, 2005-2017 Journal Of Abnormal Psychology, 128 (3) , 185-199.
-Fardouly, J., Diedrichs,P. C., Vartanian, L. R., & Halliwell, E. (2015). Social comparisons on social media : The impact of Facebook on young women’s body image image concerns and mood. Body Image, 13, 38-45.
-Huang, C. (2017). Time spent on social network sites and psychological well -being : A meta- analysis. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(6) , 346 -354.
The post Η Κρίση Ψυχικής Υγείας στις Νεότερες Γενιές: Η αποδόμηση της Νεότητας και ο Ρόλος της Τεχνολογικής Εξέλιξης. appeared first on CSIi – Cyber Security International Institute.
Πηγή : https://www.csii.gr/