Την επομένη της ψήφισης στο Κοινοβούλιο των Σκοπίων των συνταγματικών τροποποιήσεων, ο Ζόραν Ζάεφ παραχώρησε συνέντευξη Τύπου στην οποία έκλεισε την ομιλία του αναφωνώντας «Ζήτω η Μακεδονία – Ζήτω η Βόρεια Μακεδονία». Οταν ρωτήθηκε για ποιο λόγο ζητωκραύγασε υπέρ της «Βόρειας Μακεδονίας» από τη στιγμή που η συμφωνία των Πρεσπών δεν έχει περάσει ακόμα από την Αθήνα, απάντησε: «Ηθελα να ακουστεί από το στόμα του πρωθυπουργού, για να γίνει σε όλους κατανοητή η σημασία των όσων ψηφίσαμε χθες το βράδυ (σ.σ. άρθρα του συντάγματος) στη Βουλή μας». Αμέσως μετά πήρε το αεροπλάνο με την οικογένειά του και πέταξε στην Αυστρία για ολιγοήμερες διακοπές.
Πίσω στην κοινωνία, οι απλοί άνθρωποι προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν τι έγινε. Γνωστός δημοσιογράφος εφημερίδας στα Σκόπια έλεγε σε ξένο διπλωμάτη το μεσημέρι της Παρασκευής: «Εγραψα ένα άρθρο σήμερα ξέροντας ότι θα δημοσιευθεί αύριο σε μια άλλη χώρα…». Την Παρασκευή, 11 Ιανουαρίου, οι άνθρωποι στη γειτονική μας χώρα κοιμήθηκαν το βράδυ στη «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και ξύπνησαν το πρωί στη «Βόρεια Μακεδονία». Αν ο Ζάεφ (δικαιούται να) επαίρεται ότι πέρασε από «φωτιά και σίδερο» τη συμφωνία, είναι αξιοσημείωτο ότι ελάχιστες ήταν οι οργανωμένες αντιδράσεις στην κοινωνία, εναντίον μιας συμφωνίας που, κατά τους επικριτές της, νοθεύει τη «μακεδονική υπόσταση» του έθνους, επί της οποίας δημιουργήθηκε το κράτος αυτό.
Τι λένε οι πολίτες
Η «Κ» επικοινώνησε με ανθρώπους με τους οποίους είχε συνομιλήσει στα Σκόπια παραμονές του δημοψηφίσματος για τη συμφωνία και τους ρώτησε σε ποια χώρα «ζουν» μετά την αλλαγή του συντάγματος. «Για εμάς πατρίδα μας είναι η Μακεδονία και εμείς Μακεδόνες θα αισθανόμαστε και τώρα. Ετσι θα αποκαλούμε ο ένας τον άλλο, ούτε βόρειο, ούτε νότιο, ούτε νέο, ούτε παλιό. Ας γράφουν ό,τι θέλουν τα χαρτιά, η συνείδησή μας δεν πρόκειται ν’ αλλάξει, εμείς τα παιδιά μας και τα εγγόνια μας θα τα μαθαίνουμε ότι είναι Μακεδόνες» μας είπε ένας εξ αυτών. Μια γυναίκα τόνισε: «Εκαναν ό,τι έκαναν, τουλάχιστον να μας βοηθήσουν να αναπτυχθεί η οικονομία μας, να μη φεύγουν οι νέοι στο εξωτερικό…».
Μερικοί στα Σκόπια κάνουν λόγο για «παθητική αποδοχή, από μια παραιτημένη κοινωνία» και άλλοι υποστηρίζουν ότι «φουσκώνει» βουβό κύμα διαμαρτυρίας –που πάντως δεν είναι αισθητό επί του παρόντος– και προβλέπουν ότι θα εκδηλωθεί στις εκλογές τις οποίες ζητάει ήδη η αντιπολίτευση του VMRO-DPMNE.
Ο Ζάεφ δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του επ’ αυτού. Οι πληροφορίες λένε ότι έχει τις εκλογές στο τραπέζι αλλά βρίσκεται ενώπιον διλήμματος. Μπορεί έχοντας πλέον ως σημαία την ένταξη –την άνοιξη όπως όλα δείχνουν– της χώρας στο ΝΑΤΟ και την προοπτική ανοίγματος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων το καλοκαίρι και απέναντί του ένα πολιτικά αποδυναμωμένο VMRO-DPMNE, να τις κερδίσει, ίσως και με διαφορά. Κινδυνεύουν, όμως, λόγω προεκλογικού κλίματος να μείνουν πίσω σοβαρές μεταρρυθμίσεις (δικαστικό σύστημα, κράτος δικαίου, κ.ά.), η υλοποίησή των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για θετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο.
Ούτως ή άλλως, όμως, η χώρα θα πάει σε εκλογές προέδρου της Δημοκρατίας –εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία– τον Απρίλιο και εκεί εμμέσως η κάλπη θα επικυρώσει ή θα απορρίψει, πέρα από τον υποψήφιο του Ζάεφ, και τη συμφωνία των Πρεσπών.
Οι φωνές, εν τω μεταξύ, της αντιπολίτευσης, κορυφαία στελέχη της οποίας τελούν σε καθεστώς δικαστικής ομηρίας, για τη συμφωνία, όλο και πιο αδύναμες ακούγονται. Ανάμεσά τους και αυτή του φυγόδικου Γκρούεφσκι που από τη Βουδαπέστη έψεξε το κόμμα του ότι έχει περίπου παραδοθεί στον Ζάεφ, για να εισπράξει τη δηλητηριώδη απάντηση της πρώην υπουργού του επί των Εσωτερικών –υπόδικη και η ίδια– Γκορντάνας Γιακουλόφσκα. «Είναι εύκολο να τα λέει κανείς όλα αυτά από απόσταση 800 χιλιομέτρων», σχολίασε.
Για την ώρα, ο Ζάεφ έχοντας επιστρέψει ξεκούραστος και φρέσκος από τις Αλπεις τελεί εν αναμονή της ψηφοφορίας στην Αθήνα, όπου πέταξε τον «μουντζούρη».