Γράφει η Κίννα Ευθυμία.
Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή και να μειώσει την μοναξιά; Αυτό είναι ένα ερώτημα που απασχολεί ολοένα και περισσότερο την επιστημονική κοινότητα καθώς η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσεται ραγδαία και μας προσφέρει νέες τεχνολογίες και εφαρμογές. Το Chat GPT είναι μια τέτοια εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπει διάλογο και απαντήσεις του ατόμου με την εφαρμογή.
Κυκλοφόρησε το Νοέμβριο του 2022 και παρόλο το νεαρό της εμφάνισής της έχει, ήδη εξεταστεί με έρευνες, η επίδραση που έχει στα άτομα και την συναισθηματική τους κατάσταση και αλληλεπίδραση. Σαν εφαρμογή έχει προηγμένες δυνατότητες όπως ότι δίνει στο άτομο την αίσθηση της προσωπικής και άμεσης συνομιλίας και απαντά με ανθρώπινο ύφος και χροιά. Καταλαβαίνει την έννοια της κάθε λέξης και χρησιμοποιεί την εγκυκλοπαιδική γνώση. Μπορεί, δηλαδή, να δημιουργήσει ποιήματα, άρθρα ανάλογα με τις απαιτήσεις του χρήστη ή εργασίες και έγγραφα. Βέβαια, επειδή κάποιες φορές οι πηγές δεν είναι τόσο έγκυρες υπάρχει η περίπτωση του λάθους.
Τι κινδύνους όμως κρύβει η εφαρμογή αυτή; Τα άτομα μπορούν να γοητευτούν από την εφαρμογή αυτή, καθώς προσφέρει διαθεσιμότητα σαν φίλος 24 ώρες την ημέρα και 7 μέρες την εβδομάδα, δεν κριτικάρει και έχει ευρύ φάσμα θεμάτων που μπορεί να καλυφθεί, χωρίς να ντρέπεται το άτομο. Άτομα με μειωμένη αυτοπεποίθηση, άτομα που βιώνουν μοναξιά και άγχος ή άτομα με δυσκολία έκφρασης και σύνδεσης με άλλα άτομα θα μπορούσαν πιο εύκολα να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή αυτή με τρόπο που δεν θα βοηθά την εξέλιξη τους και την συναισθηματική τους έκφραση. Για παράδειγμα μία νέα φοιτήτρια που αισθάνεται μοναξιά αντί να ασχοληθεί με την κοινωνικοποίηση της, απευθύνεται στην εφαρμογή και συνομιλεί εκεί σαν να πρόκειται για άνθρωπο. Άλλο παράδειγμα είναι άτομα που βιώνουν άγχος και ψάχνουν στο διαδίκτυο, μπορεί να εντείνουν το άγχος τους με την χρήση της εφαρμογής, όπως συνέβη στην περίπτωση του Βέλγου νεαρού , που βίωνε οικολογικό άγχος και αυτοκτόνησε μετά την συνομιλία του με την εφαρμογή καθώς μια εφαρμογή δεν μπορεί να αντιληφθεί την δυσφορία του ατόμου ή την συναισθηματική του κατάσταση.
Κάνοντας μια ανασκόπηση στις έρευνες θα δούμε ότι διεθνώς κρούεται ο κώδωνας του κινδύνου καθώς το chat GPT τείνει να αντικαταστήσει την διαπροσωπική αλληλεπίδραση, την κοινωνική επικοινωνία και την προσωπική εμπλοκή, να αυξήσει την κοινωνική απομόνωση και κατά συνέπεια να αυξήσει την κατάθλιψη (Kalam et al., 2024). Σε άλλη έρευνα φάνηκε μείωση της συνεργασίας, της αλληλεπίδρασης και υποτίμηση της επικοινωνίας (Hohenstein et al, 2023). Επίσης το 2023 στο Πανεπιστήμιο Cornell, βρέθηκε πως οι άνθρωποι νοιώθουν άνετα με την απόκριση των ρομπότ στην επικοινωνία (Guingrigh & Graziano, 2023), δηλαδή προτιμούν να μιλούν με ρομπότ και να δέχονται οδηγίες, παρά να συνομιλούν με ανθρώπους. Επιπρόσθετα παρατηρήθηκε απουσία σκέψης, προσωπικού στοιχείου και κριτικής σκέψης όταν χρησιμοποιείται στην εκπαίδευση, καθώς πολλά παιδιά πλεόν φτιάχνουν τις εργασίες του σχολείου μέσω chat gpt για να αποφύγουν τον κόπο (Yu, 2023 & De Silva et al, 2023) και δυστυχώς σε άλλες έρευνες φαίνεται αύξηση έκθεσης ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, με κίνδυνο παραβίασης απορρήτου (Singh, 2023) καθώς αύξηση λανθασμένων διαγνώσεων μέσω ερωτήσεων στο chat GPT (Imran, 2023 & Kalam et al, 2024). Τέλος μεγάλη είναι η ανησυχία του Πανεπιστημίου της Φλόριντα για τις διαπροσωπικές σχέσεις (Ardila, 2023), καθώς δεν μπορεί να γίνει αναγνώριση από το ChatGPT της μη λεκτικής επικοινωνίας όπως ενδείξεις επιδείνωσης της αυτοκτονικής σκέψης (Kalam et al. 2024).
Κρατώντας στο μυαλό μας ότι διαδίκτυο, τεχνητή νοημοσύνη και οτιδήποτε νέο βγαίνει πρέπει να χρησιμοποιείται για να διευκολύνει την ζωή μας, είναι σημαντικό να προστατεύουμε αξίες, δραστηριότητες και λειτουργίες που μας εξελίσσουν νοητικά και συναισθηματικά. Ναι λοιπόν στην χρήση και την αξιοποίηση νέων προκλήσεων αλλά προσοχή καθώς ο άνθρωπος έχει χαρακτηριστικά που δεν αντιγράφονται ή κατανοούνται απόλυτα από ένα μηχάνημα ή μια εφαρμογή, όπως είναι τα συναισθήματα, η ανθρώπινη αλληλεπίδραση και οι αξίες όπως η ηθική, η φιλία.
Πηγές:
https://annalskemu.org/journal/index.php/annals/article/view/5838
https://2024.conversations.ws/wp-content/uploads/2024/11/conv24_sp_24_tsolakis.pdf
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/hsr2.1912
Εισηγητής: Κίννα Ευθυμία
Τίτλος: Ψυχολόγος Εγκληματολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια
MSc Ταυτότητα και Διαπροσωπικές Σχέσεις, MSc Ψυχιατροδικαστικής , MSc Investigative Psychology.
Εξ. Συνεργάτης Αιγινητείου Νοσοκομείου
Επ. Συνεργάτης Διεθνούς Ινστιτούτου για την Κυβερνοασφάλεια CSI Institute
The post Επίδραση της Τεχνητής Νοημοσύνης Chat GPT στην κοινωνικότητα του ατόμου appeared first on CSIi – Cyber Security International Institute.
Πηγή : https://www.csii.gr/