Εικονικοί Σύντροφοι Τεχνητής Νοημοσύνης : Λύση στην μοναξιά ή απειλή για τις ανθρώπινες σχέσεις;

Εισηγητής: Κίννα Ευθυμία, Ψυχολόγος, Εγκληματολόγος MSc – Ψυχοθεραπεύτρια MSc Ταυτότητα και Διαπροσωπικές Σχέσεις, MSc Ψυχιατροδικαστικής , MSc Investigative Psychology.

Εξ. Συνεργάτης Αιγινητείου Νοσοκομείου

Η συντροφικότητα τα τελευταία χρόνια πλήττεται σημαντικά, ειδικά από την πανδημία του covid19 και έπειτα, με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης. Μάλιστα, σε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Sexual and Relationship Therapy», ερευνητές από τον Καναδά εισάγουν έναν νέο όρο στη διεθνή βιβλιογραφία «digisexuality», για να ορίσουν την νέα κατάσταση στις σχέσεις, προειδοποιώντας ταυτόχρονα τους ειδικούς ψυχικής υγείας για τις συνέπειες αυτής της νέας κατάστασης.

Όλο και περισσότερα άτομα ψάχνουν ή επιλέγουν συντρόφους μέσω εφαρμογών και μάλιστα αναλώνονται σε ώρες διαδικτυακής επικοινωνίας χωρίς να συναντήσουν το άτομο δια ζώσης. Άλλοι φοβούμενοι μην πληγωθούν θεωρούν πως το διαδίκτυο είναι καλή λύση, καθώς δεν εμπλέκονται συναισθηματικά. Άλλοι μην γνωρίζοντας τι θέλουν από έναν σύντροφο κρύβονται πίσω από την ανωνυμία και την ελεγχόμενη απάντηση των διαδικτυακών μηνυμάτων. Άλλοι άνθρωποι με δυσκολία στην κοινωνικότητα διαιωνίζουν την δυσκολία τους με το να επικοινωνούν διαδικτυακά και να μην συνδέονται πραγματικά. Άλλοι, πάλι, επιλέγουν τους εικονικούς συντρόφους ή τα σεξουαλικά ρομπότ, τα οποία φτιάχνουν και ακριβώς όπως θέλουν.

Πρόκειται για νέα μορφή σεξουαλικότητας, χωρίς άμεση συντροφικότητα μέσα από την ανάπτυξη της ψηφιακής τεχνολογίας, η οποία χρησιμοποιείται για σεξουαλικούς σκοπούς. Σύμφωνα με τον ορισμό που δόθηκε από τους McArthur &Twist (2006), ο όρος digisexuality αναφέρεται στις σεξουαλικές εμπειρίες που επιτρέπουν ή διευκολύνονται από την ψηφιακή τεχνολογία και οδήγησε τα άτομα στο να αποκτήσουν ψηφιακή σεξουαλική ταυτότητα. Αυτή η νέα μορφή σεξουαλικότητας έχει χωριστεί σε κύματα με το πρώτο κύμα να περιλαμβάνει την επαφή των ατόμων μέσω διαδικτύου χωρίς γνωριμία την live κάμερα ή live sex chat sites, τα σεξουαλικά βοηθήματα που ελέγχονται από τον σύντροφο μέσω τεχνολογίας ή από sex workers και τις εφαρμογές γνωριμιών όπως το Tinder, Bandu. Το δεύτερο κύμα αφορά τα σεξουαλικά ρομπότ (sex robots ή sexbots) με δυνατότητα ομιλίας και κίνησης και την τρισδιάστατη εικονική τεχνολογία (Virtual Reality sex ή VRsex). Στα τρισδιάστατα περιβάλλοντα μέσω του υπολογιστή (VRsex), το άτομο είτε μόνο είτε αλληλεπιδρώντας με άλλα άτομα έχει την ¨αίσθηση του παρόντος¨, καθώς η απόλυτη εικονική ¨θέα¨ κάνει τον εγκέφαλο του χρήστη να πιστεύει ότι βρίσκεται σε πραγματικό χρόνο, ενώ η δυνατότητα να βρίσκεται ταυτόχρονα σε δύο ή περισσότερα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα του χαρίζει μια έντονη σεξουαλική εμπειρία που πιθανότατα δεν θα μπορούσε να απολαύσει στον πραγματικό κόσμο. Το τρίτο κύμα αναμένεται από τους επιστήμονες να είναι η δημιουργία μιας νέας μορφής σεξουαλικής ταυτότητας, της ψηφιακής σεξουαλικής ταυτότητας (digisexual identity).

Οι συνέπειες αυτής της νέας κατάστασης είναι πολύ σημαντικό να δειχθούν καθώς πλήττουν και θα πλήττουν όλο και περισσότερο τα νεαρά άτομα που τώρα εμπλέκονται στα ρομαντικά μονοπάτια. Η ανωνυμία το διαδικτύου αλλά και ταυτόχρονα ο κίνδυνος του να μην ξέρεις με ποιον συνομιλείς, είναι από τα βασικά προβλήματα, καθώς το άτομο μπορεί να μένει πολλές ώρες μέσα στο σπίτι και να νομίζει πως η διαδικτυακή επικοινωνία είναι αλληλεπίδραση και επαφή.

Η τεχνολογία μπορεί να μας έχει προσφέρει πολλά στην επικοινωνία, αλλά χάνεται η οικειότητα και η αλληλεπίδραση του ατόμου με τα άλλα άτομα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πως έχει αλλάξει η έννοια των λέξεων, καθώς αν ερωτηθούν τα παιδιά πως επικοινωνούν, απαντούν ότι μιλούν με άτομα στο διαδίκτυο, όμως στην πραγματικότητα δεν μιλούν, απλώς ανταλλάσσουν μηνύματα. Στην επικοινωνία μέσω διαδικτύου η αποδοχή είναι πιο εύκολη και η απόρριψη επίσης πιο εύκολη απ΄ ότι αν γίνει δια ζώσης, άρα αυτό δίνει μια ψευδή ασφάλεια στα παιδιά. Επίσης στο διαδίκτυο το σεξ γίνεται αυτοσκοπός μέσα από τις πλατφόρμες και τα άτομα αναπτύσσουν συναισθήματα μπροστά από την οθόνη ενός υπολογιστή ή ακόμα και αίσθηση απιστίας στον υπολογιστή.

Μάλιστα σε έρευνα που διεξήχθη το 2013 από την ιστοσελίδα Huffington Post , το 42% των συμμετεχόντων δήλωσε πως θεωρεί απιστία την σεξουαλική εμπλοκή με ρομπότ. Τέλος και σημαντικότερο είναι η δυσκολία στις σχέσεις και ελλιπείς τρόποι διαχείρισης των συναισθηματικών καταστάσεων όταν τα άτομα δεν έχουν αλληλεπίδραση μεταξύ τους.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη είναι προς διευκόλυνσή μας και όχι για να αντικαταστήσει τον άνθρωπο. Στην Ψυχολογία έχουμε σοβαρές καταστάσεις που μπορεί να επιδεινωθούν με την κατάχρηση των ηλεκτρονικών συσκευών όπως η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές, ο εθισμός στο διαδίκτυο, ο εθισμός στην πορνογραφία κ.α. Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε άτομα που πίστευαν ότι στον ψηφιακό κόσμο δεν έχουν προβλήματα, ενώ στον πραγματικό κόσμο είχαν.

Για παράδειγμα ένα άτομο που έχει άγχος με θέματα υγείας, αν μπαίνει συνέχεια στο διαδίκτυο θα καλμάρει το άγχος του προσωρινά και μετά από λίγο θα φουντώνει πάλι. Ένα άτομο που δεν μπορεί να βάλει όρια στην πλοήγηση του στο διαδίκτυο είναι πιθανό με την εύκολη πρόσβαση μέσω κινητού να σπαταλά πολλές ώρες χωρίς να το καταλαβαίνει και να χάνει από ποιοτικό χρόνο, ύπνο, σχέσεις και δραστηριότητες.

Ένα άτομο που έχει κατάθλιψη και νοιώθει μόνο , στο διαδίκτυο μπορεί να νομίζει ότι έχει φίλους, ενώ αυτοί είναι μόνο διαδικτυακοί και όχι πραγματικοί.

Επίσης, είναι άλλο η σεξουαλική επαφή και άλλο το sexting (ανταλλαγή ερωτικών μηνυμάτων) με εικονικό σύντροφο ή ρομπότ.
Καταλήγοντας, η εικονικοί σύντροφοι μέσω τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι λύση καθώς το άτομο έχει διαστρεβλωμένη εικόνα για τις σχέσης, την ανθρώπινη σύνδεση και την σεξουαλικότητα. Είναι σημαντικό να διαχωρίζεται ο πραγματικός από τον ψηφιακό κόσμο!

Πηγές:
https://www.sid.ir/fileserver/je/40526-294070-en-1403643.pdf
https://oxfordre.com/communication/display/10.1093/acrefore/9780190228613.001.0001/acrefore-9780190228613-e-1129
https://www.scielo.br/j/rlae/a/KnshPxBK6mNZ8bfrM9ZGyhN/?lang=en